Ý nghĩa thực sự của từ “OK” trong tiếng anh mà những người thường hay sử dụng từ này không hề hay biết!
皆さんこんにちは、デビット・ベネットです。2018年5月から、レノボ・ジャパンの社長を務めています。カナダ出身（国籍がカナダ）ですが、実は、生まれはジャマイカで、高校のとき交換留学生で日本に来たという多国籍なバックグラウンドを持っています。
Xin chào mọi người, tôi tên là David Bennett. Kể từ tháng 5 năm 2018, tôi giữ chức vụ Chủ tịch Lenovo Japan. Tôi đến từ Canada (quốc tịch Canada), nhưng thực ra tôi sinh ra ở Jamaica và đến Nhật Bản với tư cách là một học sinh trao đổi ở trường trung học, vì vậy tôi có background là đa quốc tịch.
高校時代に留学したことで、日本に興味を持つようになりました。なぜ信号は緑なのに青信号と言うの？ ウサギはなぜ1羽と数えるの？？ 厚切りジェイソンさんのネタのようなことが、いつも気になっていました。そして日本語をもっと知りたくなって、早稲田大学や学習院女子大学の大学院で学び、日本の古典文学を勉強してきました。我ながら変わった経歴の持ち主だと思っています。
Thông qua việc du học vào thời trung học nên tôi dần có hứng thú với Nhật Bản. Tại sao đèn giao thông là màu xanh lá cây nhưng lại nói là “青信号/màu xanh da trời”? Tại sao con thỏ lại được đếm là “1羽” ? Tôi luôn tò mò về những điều như thế này, giống như những câu chuyện phiếm của Atsugiri Jason. Tôi muốn biết nhiều hơn về tiếng Nhật, vì vậy tôi đã theo học cao học tại Đại học Waseda và Đại học Nữ sinh Gakushuin và nghiên cứu văn học cổ điển Nhật Bản. Tôi nghĩ rằng mình là người có một quá trình phát triển khá lạ thường trong sự nghiệp riêng của mình.
(*) 羽 /はね/ Dùng để đếm con vật có cánh
(*) 厚切りジェイソンさんのネタ: câu chuyện trào phúng đến từ một chương trình truyền hình ở Nhật Bản, nơi người dẫn chương trình nổi tiếng có tên Jason thường xuyên đưa ra những câu hỏi thú vị và lạ lùng và cách giải thích hài hước của Jason.
https://www.youtube.com/watch?v=R0j3gmBQpMk&ab_channel=ワタナベお笑い公式チャンネル
この連載では、日本でのビジネスや生活を通じて、私が気になった英語や日本語の使い方について紹介していきたいと思います。今回は、外資系企業で働く英語ネイティブの私が、ビジネスでは日本語を使う理由をお伝えしたいと思います。
Trong series các bài viết này, tôi muốn giới thiệu cách sử dụng tiếng Anh và tiếng Nhật đã thu hút sự chú ý của tôi thông qua kinh doanh và cuộc sống ở Nhật Bản. Lần này, với tư cách là một người nói tiếng Anh bản xứ đang làm việc tại một công ty liên kết với nước ngoài, tôi muốn chia sẻ với các bạn lý do tại sao tôi sử dụng tiếng Nhật trong kinh doanh.
できるだけ日本語を使うようにしている
Tôi cố gắng sử dụng tiếng Nhật càng nhiều càng tốt
さて、私が働くIT業界は海外とのコミュニケーションが多く、弊社の社員もお客さまにも流暢な英語を話す日本人がたくさんいます。一方、外資系のIT企業の外国人幹部の中には、通訳を通して日本人とコミュニケーションする人が多いようです。「英語と英語」あるいは「英語と日本語（通訳付き）」。意思疎通としてはこれで十分のように思えるかもしれませんが、私はできるかぎり日本語で話し、日本語で聞くように心がけています。
Trong ngành công nghệ thông tin mà tôi làm việc, giao tiếp với nước ngoài là chuyện khá phổ biến và dù trong công ty hay là khách hàng của chúng tôi đều có rất nhiều người Nhật có thể nói tiếng Anh lưu loát. Tuy nhiên, trong số các quản lý người nước ngoài của các công ty IT đa quốc gia, có vẻ như có nhiều người phải giao tiếp với người Nhật thông qua thông dịch viên. "Tiếng Anh và tiếng Anh" hoặc "Tiếng Anh và tiếng Nhật (kèm thông dịch viên)". Dường như việc giao tiếp bằng cách này có thể đủ để truyền đạt được mong muốn ý định của mỗi bên, nhưng tôi vẫn luôn cố gắng nói bằng tiếng Nhật và lắng nghe bằng tiếng Nhật càng nhiều càng tốt.
たとえば、打ち合わせが終わったとき「どうもお疲れさまでしたー！」とお互いに言い合うことが、日本のビジネスではよくあります。この一言からまず、打ち合わせが相手にとってよい結果だったという雰囲気を感じることができます。また、実際に長くて大変な会議であった場合、互いをねぎらう気持ちにもなります。いったん気持ちをリフレッシュして引き続き頑張りましょう、という気持ちが込められている場合もあるでしょう。
Ví dụ, trong kinh doanh ở Nhật Bản, mỗi khi kết thúc cuộc họp các bên đều sẽ nói là "どうもお疲れさまでしたー！" (Cảm ơn vì buổi họp ngày hôm nay, các anh đã vất vả nhiều rồi!). Từ câu này, đầu tiên chúng ta có thể cảm nhận được bầu không khí là cuộc họp này đã kết thúc tốt đẹp. Hơn nữa, nếu thực sự đó là một cuộc họp rất dài và mệt mỏi, chúng ta cũng có thể cảm nhận được sự động viên lẫn nhau. Và câu nói đó cũng sẽ bao hàm cả những cảm xúc như "Hãy nghỉ ngơi để đầu óc được thư giãn và tiếp tục cố gắng nào".
英語には「お疲れさまでした」を直接置き換える表現はありません。むろん「You must be tired」ではありません。これでは「あなたなんだか疲れてませんか？」と全然違う意味になってしまいます。英語でTiredというのはいずれの場面でもかなりネガティブな響きです。
Trong tiếng anh, không có cách diễn đạt nào có thể thay thế trực tiếp cụm từ "お疲れさまでした” (bạn đã vất vả rồi). Dĩ nhiên nó không phải là "You must be tired". Đây là một ý nghĩa hoàn toàn khác với "Bạn có vẻ mệt mỏi phải không?" (bạn có cảm thấy mệt mỏi không?). “Tired” trong tiếng Anh mang sắc thái khá tiêu cực trong mọi tình huống.
ポジティブに言うのであれば、「It was a nice meeting（いい会議でしたね）」があるかもしれません。しかし、それでも日本語で「お疲れさまでしたー」と言われたときに日本人が感じ取るものとは、なにかが微妙に違うと感じています。
Nếu nói theo hướng tích cực, có lẽ sẽ có cách nói là "It was a nice meeting（いい会議でしたね）"(Cuộc họp diễn ra tốt đẹp). Tuy nhiên, ngay cả khi nó có ý nghĩa như vậy, tôi vẫn cảm thấy có điều gì đó lấn cấn so với những gì người Nhật cảm nhận được khi họ nói "お疲れさまでしたー" bằng tiếng Nhật.
こうしたことから、私は相手がかなり英語の上手な日本人でも、日本語のニュアンスを伝えたいときには日本語を用いるようにしています。
Vì lý do này, tôi cố gắng sử dụng tiếng Nhật khi tôi muốn truyền đạt các sắc thái của tiếng nhật, ngay cả với những người Nhật nói tiếng Anh khá tốt.
もう1つ、ちょっと気をつけたい表現の例があります。日本語で「大変興味深いお話ですね」と返すことがありますが、これはこちらが前向きな場合もありますが、時としてあまり関心がない場合にも使われます。ニッコリ笑って「大変興味深いお話ではありますが……」と続く場合ですね。
Một ví dụ khác về cách diễn đạt mà bạn nên chú ý. Trong tiếng Nhật, đôi khi chúng ta trả lời là “大変興味深いお話ですね” (Đó là một câu chuyện rất thú vị, phải không?), câu này đôi khi mang sắc thái tích cực, nhưng cũng có thể được sử dụng khi bạn không có hứng thú lắm. Nếu bạn mỉm cười và nói tiếp : “大変興味深いお話ではありますが……” (Đó là một câu chuyện rất thú vị, nhưng...").
日本語をわかっている同士ならば「ああ、この方は丁寧に断ってきているのだな」とわかります。よく英語はYes／Noがはっきりしている、と言う人がいますが、実は英語にも結構日本語のように微妙なニュアンスの言い方があります。
Nếu là những người biết tiếng Nhật thì đều hiểu là “ああ、この方は丁寧に断ってきているのだな” (oh người này đang từ chối một cách lịch sự). Một số người thường nói rằng tiếng Anh có Yes/No rõ ràng, nhưng trên thực tế, có khá nhiều sắc thái tế nhị trong tiếng Anh cũng giống như tiếng Nhật.
OKは必ずしもポジティブな意味ではない
“OK” không phải lúc nào cũng mang nghĩa tích cực
たとえば、ビジネスで外国人が何か提案をしてきたとしましょう。あなたは内心「この提案は受けられないな……」と思っていますが、相手との関係もありむげに断れない。このとき、とりあえず相手の気分を害さないように「Good idea」と言うのと、「Interesting idea」と言うのではかなり意味が違います。
Ví dụ, giả sử một người nước ngoài đưa ra đề án trong kinh doanh. Trong thâm tâm bạn đang nghĩ “この提案は受けられないな……” (Tôi không thể chấp nhận đề án này...), nhưng bạn không thể từ chối nó vì mối quan hệ giữa bạn với đối phương. Lúc này, nói "Good idea" (sáng kiến hay) để không làm mất lòng đối phương và nói "Interesting idea" (sáng kiến thú vị) sẽ hoàn toàn khác nhau về mặt ý nghĩa.
前者はかなり前向きなトーンが含まれていて、こう言われると相手としては、「やった！了解してくれた！」と思っている可能性があります。一方Interestingは先に言った「大変興味深いお話ですね」とほぼ同じで、Interesting（興味深い）という意味の割には興味のあるなしをあまり強く表現していません。
Từ đầu tiên có giọng điệu khá tích cực, và khi bạn nói câu này, có thể đối phương sẽ nghĩ là “やった！了解してくれた！” (Yeah tôi làm được rồi! Bạn đã hiểu được ý tưởng của tôi rồi!). Mặt khác, "Interesting/Thú vị" có ý nghĩa gần giống như “大変興味深いお話ですね”(Đó là một câu chuyện rất thú vị) và mặc dù nó có nghĩa là "Interesting（興味深い）"(thú vị) nhưng nó không thể hiện sự thiếu quan tâm một cách rõ ràng.
なんとなくはぐらかしたいようなとき、場合によっては少し批判的な意見があるときにInterestingを使います。海外との交渉は一度誤解が生じると信頼関係にキズが付き、関係修復にはさらに時間がかかることが多いです。「Good idea」を使うときは十分に注意したいですね。
Sử dụng “Interesting (Thú vị)” khi bạn muốn lảng tránh, hoặc thậm chí khi có ý kiến mang tính phê bình. Trong các cuộc đàm phán với nước ngoài, một khi hiểu lầm xảy ra, mối quan hệ tin cậy lẫn nhau sẽ bị tổn hại và thường mất nhiều thời gian hơn để hàn gắn. Vậy nên bạn cần chú ý khi sử dụng "Good idea"(sáng kiến hay) nhé.
もう1つ、よく勘違いされるのが「OK」です。
たとえば英語で「明日は駅で待ち合わせしよう」「OK」という会話を交わした場合、このOKの意味は私たちが日本語で使っているOKとまったく同じ意味です。
Một từ thường bị hiểu lầm khác là "OK".
Ví dụ: trong tiếng Anh, khi trò chuyện với nhau kiểu
A: “明日は駅で待ち合わせしよう”(Hãy gặp nhau ở nhà ga vào ngày mai)
B: "OK"
Ý nghĩa của OK trong trường hợp này hoàn toàn giống với từ OK mà chúng ta sử dụng trong tiếng Nhật.
しかし、「あそこのレストラン味はどうなの？」「OKだよ」という場合、「かろうじて合格点だ」というニュアンスになってしまいます。レストランの味ならまだいいですが、これがたとえば誰かの仕事ぶりを聞いている場合など、「仕事がよくできる」ではなく、「なんとかできている」という評価をしてしまったりすると、思わぬ問題に発展しかねません。
Tuy nhiên khi bạn hỏi:
A: “あそこのレストラン味はどうなの？” (Hương vị nhà hàng bên đó như thế nào?)
B: 「OKだよ」(Oke đó)
Điều đó có nghĩa là “nó chỉ đạt so với số điểm tiêu chuẩn”. Trong trường hợp này nếu chỉ nói về hương vị của nhà hàng thì còn chấp nhận được, nhưng đối với việc đánh giá công việc của ai đó thì nó lại mang sắc thái “bạn chỉ làm được chừng đó thôi” chứ không phải là “bạn làm rất tốt” và điều này có thể dẫn đến các vấn đề không mong muốn.
誰もが日常気軽に使うOKですが、結構気をつけたい言葉なのです。英語にはGood、Very Good、Great、Excellentなど、何かをほめる場合の語彙が豊富です。ではどのくらいからがExcellentでどのくらいがGoodなのか、正直これは英語圏の中で長く生活していないとわからない感覚ではないかと思います。
Mọi người có thể dùng nó một cách thoải mái, nhưng đó cũng là một từ nên hết sức cẩn thận khi sử dụng. Trong tiếng Anh có rất nhiều từ vựng để khen ngợi điều gì đó, chẳng hạn như Good, Very Good, Great và Excellent. Nhưng thành thật mà nói tôi không biết bạn có thể hiểu “Excellent/xuất sắc” đến mức độ nào hay “Good/tốt” bao nhiêu, trừ phi bạn đã sống ở những quốc gia nói tiếng Anh trong một thời gian dài.
もう1つ、「How are you?」というあいさつについて。日本の学校では「How are you?」に対しては「I’m fine, thank you」と回答するように教えられます。実際「How are you?」はほぼ毎日使われるフレーズです。
Một điều nữa, về lời chào "How are you?". Ở các trường học Nhật Bản, chúng ta được dạy trả lời lại là "I'm fine, thank you" đối với "How are you?". Trên thực tế, "How are you?" là cụm từ mà chúng ta sử dụng gần như mỗi ngày.
しかしその返しはと言うと「I’m fine」はダメではありませんがあまり使っていない、ちょっとお堅い印象です。「I’m good!」「Pretty good」という返しが一般的な気がします。なお、まれにですがHow are youは文字通り「あなたはどういう具合ですか？」に使われることもあります。
Tuy nhiên bù lại thì "I'm fine" không phải là không được chấp nhận nhưng nó không được sử dụng nhiều và tạo cảm giác hơi cứng nhắc. "I'm good!" và "Pretty good” là những câu trả lời thường được sử dụng nhiều hơn. Lưu ý rằng, mặc dù hiếm gặp nhưng cụm từ “How are you” cũng được sử dụng theo nghĩa đen là "あなたはどういう具合ですか？("Bạn khỏe không?”)
(*): How are you?: câu này thường được sử dụng như một lời chào hỏi thông thường trong các cuộc trò chuyện hằng ngày (hiếm khi được dùng để hỏi về sức khoẻ)
その国で住んでいないと身に染みない言葉がある
Có những từ ngữ không thể hiểu rõ nếu không sống tại đất nước đó
これはジョークにもなっているエピソードですが、交通事故を起こした相手が駆け寄ってきて「How are you?」つまり「大丈夫ですか？」と聞いていたのに対し、「I’m fine, thank you」と返したとか。このエピソードが事実か創作なのかはわかりませんが、テンプレート的に会話を丸暗記していると陥るミスの例としては覚えておきたいですね。
Đây là một câu chuyện cười. Người gây ra tai nạn giao thông đã chạy đến chỗ người bị thương và hỏi: “How are you?”, nói cách khác, khi hỏi “大丈夫ですか？” (Bạn có khoẻ không hoặc là Bạn có ổn chứ?) thì trả lời là “I’m fine, thank you” (tôi khoẻ, cảm ơn bạn) . Không biết câu chuyện này là có thật hay chỉ là hư cấu, nhưng nó là một ví dụ sai lầm mà mọi người có thể mắc phải nếu chỉ học thuộc lòng những mẫu cấu trúc trong tiếng anh mà không hiểu rõ ý nghĩa của chúng.
日本語は逆に1つの単語にいろいろな意味を持たせる場合があるように感じます。たとえば私の好きな古典では「あはれ」という言葉が非常に多く出てきます。現代語の「哀れ＝かわいそうだと思う心」という意味以外にも、たくさんの意味があることはご存じの通りです。
Ngược lại, trong tiếng Nhật, tôi cảm thấy rằng một từ có thể có nhiều nghĩa khác nhau. Ví dụ, trong các tác phẩm kinh điển mà tôi yêu thích, từ “あはれ” rấy hay xuất hiện. Như bạn đã biết, nó có nhiều ý nghĩa khác ngoài ý nghĩa của từ vựng hiện đại là "哀れ＝かわいそうだと思う心” (thương hại = cảm thấy thương tiếc cho bạn).
ですが、「あはれ」という言葉が持っている雰囲気というものは、おそらく長く日本で生活をしていないと、辞書を読んだだけでは理解されないと思いますし、これを英語に置き換えてもその微妙なニュアンスまでは伝わらないのと同じことです。
Tuy nhiên, trừ khi bạn đã sống ở Nhật trong một thời gian dài, nếu không thì có lẽ bạn sẽ không thể hiểu được sắc thái của từ "あはれ" chỉ bằng cách đọc từ điển, và điều này cũng tương tự với việc dịch nó sang tiếng anh mà không thể truyền đạt được sắc thái tinh tế như vậy.
私は幸い、英語圏に生まれて、その後日本語に親しむ機会に恵まれましたので、2つの言語と2つの生活圏を比較的深く理解できているほうではないかと思います。ここまで書いてきたように、辞書や翻訳では埋めきれない「ギャップ」も多く感じてきたからこそ、自分がその橋渡し役になれれば、と思うようになりました。
May mắn là tôi sinh ra ở một đất nước nói tiếng Anh và có cơ hội làm quen với tiếng Nhật nên tôi nghĩ mình có hiểu biết tương đối sâu sắc về hai ngôn ngữ và hai vùng đất nước. Như những gì tôi viết đến hiện tại, tôi cảm thấy rằng có khá nhiều “ギャップ/gap” (khoảng cách) không thể lấp đầy bằng từ điển và bản dịch, và đó là lý do tại sao tôi nghĩ rằng tôi có thể đóng vai trò là cầu nối giữa chúng.
これからの時代、人工知能が発達し、通訳も翻訳もどんどん便利になることが予想されます。しかし、こうした文化のギャップを相互に理解することは、今後ますます重要になるのではないでしょうか。
Trong tương lai, trí tuệ nhân tạo được kỳ vọng sẽ phát triển và việc phiên dịch, biên dịch sẽ ngày càng thuận tiện hơn. Tuy nhiên, sự hiểu biết lẫn nhau về những khoảng cách văn hóa này cũng ngày càng trở nên quan trọng hơn trong tương lai hay sao!