☀️ Từ “người dịch” thành “người hiểu” – Hành trình trở thành BrSE non-tech

Chào mọi người, lại là Taiyang – người từng bắt đầu sự nghiệp trong ngành IT bằng công việc “dịch tài liệu mà không hiểu mình đang dịch gì” đây 😅

Có những ngày mình đã tự hỏi:

“Mình đang ở đâu trên bản đồ nghề nghiệp này?”
“Làm BrSE mà không biết code, không hiểu kỹ thuật – liệu có thật sự giúp được gì cho team?”

Giữa những dòng spec dày cộm, những câu hỏi từ dev, những cái lắc đầu từ khách Nhật, mình đã từng thấy bản thân thật... nhỏ bé và bất lực.

Nhưng rồi, chính công việc đó, những buổi họp căng thẳng đó, những lần dịch sai một câu – khiến cả flow nghiệp vụ phải chỉnh lại...
– tất cả đã dạy cho mình một điều:

🌱 Giá trị của người làm cầu nối, không nằm ở chỗ “biết tất cả”, mà ở chỗ “hiểu đúng điều cần hiểu” – và truyền đi một cách rõ ràng, có trách nhiệm.

📍 1. Hành trình từ IT Comtor lên BrSE non-tech

Mình bắt đầu như bao bạn khác:

  • Dịch tài liệu

  • Dịch họp

  • Gửi yêu cầu khách cho dev

  • Đôi khi... copy-paste từ bản spec cũ rồi sửa vài dòng 😅

Thật lòng mà nói, nếu chỉ làm vậy, bạn có thể sống ổn với title IT Comtor, từ junior lên senior, và dừng lại ở đó.

Nhưng nếu trong lúc dịch, bạn bắt đầu tò mò:

“Ủa, chức năng này dùng để làm gì ta?”
“Khách nói vậy là muốn xử lý theo rule gì?”
“Sao hệ thống cần cái flow đó?”

Thì chúc mừng – bạn đang bước một chân vào thế giới của BrSE non-tech rồi đấy.

🔍 Sự khác nhau giữa IT Comtor và BrSE non-tech

Bạn không cần biết lập trình, nhưng bạn cần:

  • Hiểu logic nghiệp vụ

  • Biết hỏi đúng câu hỏi

  • Có khả năng "dịch" business thành ngôn ngữ cho dev hiểu, và ngược lại

Mình thường ví thế này cho dễ hình dung:

🔹 IT Comtor

  • Tập trung vào giao tiếp

  • Dịch đúng – Dịch đủ

  • Hỗ trợ team là chính

  • Thu nhập ổn, sống nhẹ nhàng

🔹 BrSE non-tech

  • Tập trung vào hiểu đúng – truyền đạt đúng

  • Làm rõ logic, reconcile khi có mâu thuẫn

  • Là người “đỡ đạn” khi dự án gặp hiểu lầm

  • Mức lương cao hơn – và áp lực cũng cao hơn 😅

📌 2. Vậy BrSE non-tech làm gì mỗi ngày?

Nhiều người nghe chữ “BrSE” liền nghĩ ngay đến hình ảnh kỹ sư hệ thống – người biết code, biết design, biết gỡ lỗi…

Nhưng thực tế, do nhu cầu thị trường tăng mạnh, mà số lượng BrSE “vừa giỏi tiếng Nhật – vừa biết kỹ thuật” lại không nhiều.
→ Vậy nên nhiều công ty (đặc biệt là công ty Nhật) đã bắt đầu mở rộng tuyển dụng BrSE non-tech – miễn là bạn:

  • 👂 Nghe – hiểu – tóm gọn đúng ý khách

  • 🧠 Viết tài liệu logic, dễ hiểu cho dev

  • 🔁 Kết nối hai đầu: business và kỹ thuật

  • 🤝 Đứng ra reconcile khi đôi bên “bất đồng quan điểm”

✨ Với trải nghiệm cá nhân, mình thấy công việc mình làm khá giống với BA (Business Analyst):
→ phân tích yêu cầu, viết tài liệu nghiệp vụ, đề xuất giải pháp,...
Nhưng vẫn giữ title là BrSE, vì trách nhiệm của mình không dừng ở phân tích –
mà còn là cầu nối giao tiếp hai chiều giữa khách hàng và team, và thường là người “chịu trận” khi có hiểu nhầm xảy ra giữa đôi bên.

🌀 Công việc hằng ngày của một BrSE non-tech – nhìn tưởng nhẹ nhàng, nhưng…

Thực tế mỗi ngày là một vòng lặp không ngơi nghỉ giữa:
họp – viết doc – confirm – reconcile – đối ứng bug – update spec – và... bị ping liên tục 😅

📍 Một ngày điển hình có thể như vầy:

🔹 Sáng:

  • Check mail khách từ tối hôm trước (vì Nhật dậy sớm hơn 😅)

  • Confirm các điểm mơ hồ

  • Viết mail trả lời sao cho vừa rõ ràng, vừa không... làm khách “cáu”

🔹 Trong ngày:

  • Họp với khách (Requirement hearing)

  • Ghi chú các điểm “ẩn ý” (vì khách không nói hết đâu)

  • Viết tài liệu: 仕様書, flowchart, mockup, backlog, screen transition...

  • Bị team dev ping liên tục hỏi về field, rule, table, logic

  • Gỡ mâu thuẫn giữa QA vs Dev vs khách

🔹 Chiều chiều:

  • Họp nội bộ confirm tiến độ

  • Họp với khách để giải thích misunderstanding (nếu có)

  • Chuẩn bị nội dung cho UAT

  • Update issue list

  • Truyền thông nội bộ về các thay đổi mới

Và giữa tất cả những việc đó là:
Luôn giữ cái đầu tỉnh táo – để nhìn ra đâu là misunderstanding tiềm tàng trước khi nó “toang thật”.

💡 Nên nếu bạn đang nghĩ:

“BrSE non-tech chắc chỉ họp và dịch lại yêu cầu?”

Thì mình xin nói thật:

❌ Không phải vậy.
✅ Là vừa nghe – vừa hiểu – vừa gánh deadline – vừa hòa giải – vừa bảo vệ cả hai bên không bị hiểu sai nhau.

🧩 BrSE non-tech ≠ BA

Đây là chỗ nhiều người nhầm lẫn.

🔸 BA: chủ yếu làm việc nội bộ
→ Đôi khi không cần nói chuyện với khách
→ Tập trung phân tích nghiệp vụ theo yêu cầu

🔸 BrSE non-tech:
→ Vừa phân tích, vừa giao tiếp với khách
→ Là người “chịu trận” khi có hiểu lầm
→ Phải có cái đầu lạnh để xử lý, trái tim ấm để kết nối

BrSE non-tech là người đứng giữa sóng gió mà vẫn giữ vững cầu nối.
Không code được, nhưng không thể thiếu.

🔥 3. “Không biết code thì làm BrSE kiểu gì?” – Câu hỏi khiến mình trăn trở

Mình từng thấy rất nhiều post kiểu:

“BrSE non-tech vô dụng.”
“Không biết debug thì dự án toang làm sao gỡ?”
“Đứng giữa ăn lương cao mà không biết làm gì…”

Mình không trách ai cả – vì chính mình cũng từng nghi ngờ giá trị của bản thân.

Nhưng rồi, qua từng dự án, từng lần bị ping “chị ơi, khách bảo thế nhưng code không chạy được nè”,
mình mới hiểu:

🧠 BrSE non-tech không thể gỡ bug, nhưng có thể giúp team… không tạo ra bug ngay từ đầu.

💬 Không sửa được code, nhưng có thể làm rõ yêu cầu đến mức dev không cần hỏi lại.

❤️ Không biết kỹ thuật sâu, nhưng đủ hiểu khách đang “lo lắng điều gì” – và giúp họ yên tâm.

🌈 Lời nhắn gửi đến những bạn IT Comtor đang trên hành trình trở thành BrSE

Mình biết, làm IT Comtor không dễ.
Bạn phải vừa hiểu khách – vừa “phiên dịch” cho dev,
vừa chịu áp lực từ deadline – vừa cố gắng không dịch sai dù chỉ một từ.

Nhưng nếu có một ngày bạn tự hỏi:

“Liệu mình có thể đi xa hơn không?”
“Liệu mình có thể làm điều gì đó mang tính định hướng hơn, thay vì chỉ dịch lại điều người khác nói?”

Thì xin hãy tin: Câu trả lời là CÓ.

Bạn không cần giỏi kỹ thuật ngay lập tức.
Bạn chỉ cần bắt đầu quan tâm đến điều nằm sau những câu chữ bạn đang dịch.
Quan tâm đến vấn đề thật sự của khách,
Quan tâm đến việc truyền đạt đó sẽ ảnh hưởng gì đến hệ thống - là bạn đã bước được những bước đầu tiên rồi.

🎯 BrSE không phải là người giỏi nhất về code,
mà là người đủ tin cậy để team đi theo, và đủ thấu hiểu để khách hàng tin tưởng.

Vậy nên, nếu bạn đang là một IT Comtor,
đang dịch họp mỗi ngày, đang thấy bản thân "chỉ là người đứng giữa"...

✨ Hãy đứng thẳng lên.
✨ Hãy hỏi nhiều hơn, tò mò nhiều hơn.
✨ Hãy dám xin lỗi nếu dịch sai, và dám hỏi lại nếu chưa chắc chắn.

Vì một ngày nào đó, chính bạn sẽ là người không chỉ dịch yêu cầu – mà là người định hình cả cách hệ thống hoạt động ra sao.

Bạn không “không biết gì về kỹ thuật” đâu.
Bạn đang “biết rất nhiều về con người” – mà đó, là thứ không có ngôn ngữ lập trình nào dạy được.

☀️ Chúc bạn kiên định, và tin vào giá trị của chính mình.
Nếu có một ngày bạn thấy hoang mang – hãy nhớ rằng:
Cây cầu nào cũng bắt đầu từ một viên gạch nhỏ.

 

#TaiyangSharing
#FromComtorToBrSE

#hànhtrìnhtừitcomtorlênbrse